Усеинова Сабрие
Сандыкъ хазинеси

Эвель эзельде сандыкълар мефрушатнынъ чешити оларакъ сайыла эдилер. Даа биринджи Мысыр къазмаларында 18 фараонларнынъ сюлялеси укюм эткенде бу неснелер (сандыкълар) тапылгъан эди. Авроппада исе бу гизли, аджайип шейлер кечче пейда олдылар. О узакъ девирлерде сандыкъларда тек урба, китап, савут, силя дегиль де, къыйметли ташлар, акъча биле сакълай эдилер. Даа сандыкъларны джемидан, долап, скемле, базы вакъытларда исе, ятакъ оларакъ ишлете эдилер. Айткъаныма коре, инсаннынъ омюрини сандыкъсыз тасавур этмеге оламаз эдик. Шимди исе, эр шей денъишти. Агъачтан япылгъан сандыкъларны тапмасы къыйындыр. Лякин бизим халкъымызнынъ векиллеринде сандыкълар сакъланып къалмакъта.

Мен озюмни пек бахытлы саям, чюнки битам бар. Онынъ ады Шефикъа. Мен битамны пек севем! Тамам онынъ эвинде бу аджайип неснени, демек сандыкъны, корьдим ве меракъландым. 

Бир кунь битам мени янына чагъырды, сандыгъыны ачып, къатлы бир эльбез чыкъарды да, озь омюри акъкъында меракълы икяе сезлеп берди: «Динъле, къызым, мен шимди санъа битам акъкъында айтып береджем. Санъа о къарт къартбита ола. Онынъ ады Зекие эди, шунынъ ичюн мен ананънынъ адыны да Зекие къойдым.

Къырымда битам Куйбышево районынынъ Отар коюнде 1911 сенеси догъула. Битамлар 3 къыз ве бир огълан эдилер. 1931 сенеси битамнынъ тою ола. Онынъ анасы, къызы бахытлы олсун, Алланы ич бир вакъыт унутмайып, Онъа эманет олып яшагъаныны истеп, тойда Къуран бере. Шу Къуран бу эльбезге сарылгъан эди.

Дешетли 1944 сенеси бутюн халкъымызнен берабер сюргюнликке огърадылар. Олар Озьбекистаннынъ Аккурган деген ерине тюшелер. Башларындан  хорлукълар, ёкъсузлыкъ, ачлыкъ кече. Битам бутюн шейлерини ашкъа денъиштире, лякин бу къыйметли аиле дегерлиги сакълы къала.

Иджретте битамнынъ къорантасы Ватангъа къайтмакъ умютинен яшай. Лякин о Ватанны энди ич бир вакъыт корип оламайджакъ, чюнки Озбекистанда вефат этти. Анамнынъ тоюнда Зекие битам шу Къуранны эльбезнен берабер онъа багъышлай. Анам исе 1978 сене – манъа».

Буларнынъ эписини битам тариф эткенде козьлери яшланды. Мен де пек эйеджанландым. Чюнки бу азиз шейде меним эдждатларымнынъ кечмиши, сыры сакълыдыр. Буны бизлер - яш несиль анъламакъ керекмиз.

Йыллар кечип эвли – баркълы олсам, несильден несильге кечип кельген эльбезни анам манъа багъышлар. Мен де оны козь бебеги киби сакълап, озь эвлятларыма хатира оларакъ багъышлайджам.