Куркчи Алие "Ускут кою"

Куркчи Алие

Ускут кою

Къырымнынъ эр бир койининъ озь тарихы, медениети бар. Ускутнынъ бостанлары , ишсевер инсанлары гонълимизге сыджакъ нур багъышлай. "Чокъ лаф эткенден, бир кере корьмек яхшы!"- дегенлери киби, бу презентацияда зиярет этинъиз!

Ускут Алушта ве Судакъ орталарында, яни Къырымнынъ ялы бою тарафында ерлешкен бир кой.

 Ускут 1920 с.

Ускутнынъ къорулыш заманы акъкъында ич бир шей белли дегиль, амма Ускут кою бир кач бинъ йыл девамында бар олгъаны белли.

1944 сенеси къырымтатар халкъы Къырымдан сюргюн этильген сонъ, йылнынъ сентябрь айында Ускутке янъы аилелер кочип кельмеге башладылар.

Бир йылдан сонъ, 1945 сенеси Ускут кою "Приветное" коюне денъиштирильди.

 

1825 с. Ускут Джамиси къурулды. 5 йыл девамында койдешлер озь кучлери иле Ускут джамисини къура эдилер.

Джамининъ диварларында меракълы язылар къалдылар.

1929 сенеси Ускут коюнинъ якъынларында, Алакат долинасында къырамтатарларнынъ аятыны олгъан   къоркъунч бир  фаджиа олып кечти.

10 август 2003 с. Ускут коюнде, койдешлер корюшюви куню махсум къурбанларгъа абиде къурмагъа къарар берильди.

2005 с. Ускут коюнинъ ортасында "Алакат фаджианынъ" къурбанларына, Бекир Дудаков башлыгъынен абиде къоюлды.

 

Эвель Заманларда Ускут коюнден гемилернен башкъа мемлекетлерге мейва ве себзелер кечире эдилер.

Ускутнинъ манзарасы акъкъында Ы. Къадыр бойле язгъан эди:

«…..Ускут кою орманлы дагълар, багъчалар, гурь, буюк джевиз тереклери. кокнен опюшкен сельбилер ичинде ерлешкен. Якъын дагълардаки чокъракълардан чыкъкъан, шырылдап, ташлар арасындан тез-тез акъкъан, гурь сувлу озен. Ускутнынъ ортасындан кечерек, денъизге догъру узана ве онъа къошула эди.
Ускут коюнинъ тюм-тюз дамлары олгъан чокътан-чокъ эвлери денъизден бир бучукъ-эки километр узакъта башлайлар, сонъ дагъларгъа догъру узаналар. Сокъакълары эгри-догъру, энишли-ёкъушлы, чакъыл тёшюльген. Эгер сакът олмасанъ. аягъыны чыкъармакъ яхут къырмакъ мумкюн. Эвлернинъ чокъусы ири ташлардан япылгъан. чамурнен сылангъан, эки къатлы, кичик пенджерелери. ашагъыда – биринджи къатта, айване араны, экинджи къатта исе озьлери яшайлар.

Ягъмурлы куньлери топракътан япылгъан эвлернинъ дамлары акъа тургъан. Ягъмур сувларыны токътатмакъ ичюн дамгъа чыкъа, токъмакълай, таптай эдилер…»

 

Мен исе шимди Ускут (Приветное) коюнинъ Ы.Кадыра сокъагъында яшайым. Эвимде та о заманлардан къартбамдан къалгъай шейлер де бар. Бир къач фоторесим ве гугум тапылды.

Шимди исе Ускут бам-башкъа. Мен коюмнинъ алыны пек севем, авасы темиз, корюнюви дюльбер. Амма эвель замандаки Ускутны пек меракъланам. "Оны бир керечик козюмнен корьсейдим", - озюме деп айтам.

        АИЛЕ ДЕГЕРЛИКЛЕРИ-2021 ярышнынъ финалистлери